Đồng hồ bấm giờ Bi-Compax: định nghĩa, nguồn gốc và công dụng với đồng hồ
Trong thế giới đồng hồ, đặc biệt là dòng chronograph (đồng hồ bấm giờ), thiết kế mặt số không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn phản ánh chức năng và lịch sử của chiếc đồng hồ. Một trong những bố cục được giới sưu tầm yêu thích chính là Bi-Compax – thiết kế mặt số vừa cổ điển, vừa cân đối, vừa dễ đọc. Vậy Bi-Compax là gì? Cùng khám phá lịch sử và ý nghĩa thực sự của thuật ngữ này.
1. Bi-Compax là gì?
Bi-Compax là thuật ngữ không chính thức nhưng phổ biến, dùng để chỉ các mẫu đồng hồ chronograph có hai mặt số phụ (sub-dials) – thường được đặt đối xứng tại vị trí 3 giờ và 9 giờ. Cấu trúc này mang lại sự cân đối, dễ nhìn và gợi nhớ đến phong cách cổ điển của những mẫu đồng hồ từ giữa thế kỷ 20.
Tuy nhiên, theo nghĩa gốc, thuật ngữ “Compax” không đơn giản là nói đến số lượng mặt số phụ, mà liên quan đến số lượng chức năng (complications) mà chiếc đồng hồ sở hữu.
2. Nguồn gốc của thuật ngữ “Compax”
Thuật ngữ “Compax” được đặt ra bởi Universal Genève, một trong những thương hiệu đồng hồ Thụy Sĩ danh tiếng, nổi lên vào cuối thập niên 1930 – thời điểm vừa kết thúc cuộc Đại suy thoái và lệnh Cấm rượu ở Mỹ. Universal Genève đã ra mắt các dòng đồng hồ chronograph như: Compax (1936), Uni-Compax, Bi-Compax, Tri-Compax, Aero-Compax,... được đặt tên dựa trên chức năng đồng hồ, chứ không hoàn toàn phản ánh số lượng mặt số phụ.
Ví dụ:
- Uni-Compax chỉ có một chức năng chronograph (bấm giờ), thường có hai mặt số phụ.
- Tri-Compax gồm nhiều chức năng như chronograph, lịch và moonphase – dù đôi khi có đến bốn sub-dials, nhưng tên gọi lại phản ánh ba chức năng chính, chứ không phải bốn mặt số.
3. Bi-Compax dùng để làm gì?
Ở đồng hồ chronograph (bấm giờ thể thao), các mặt số phụ thường phục vụ cho các chức năng như:
- Đếm phút hoặc giờ cho chức năng bấm giờ (chronograph)
- Kim giây phụ hoạt động liên tục (vì kim giây chính thường dành cho chronograph)
Với bố cục Bi-Compax, người dùng có thể dễ dàng theo dõi thời gian bấm giờ hoặc các thông tin khác một cách trực quan, nhờ sự đối xứng và đơn giản của thiết kế.
4. Ưu điểm của thiết kế Bi-Compax là gì?
- Cân đối và cổ điển: Sự đối xứng giữa hai mặt số phụ mang lại vẻ đẹp cổ điển, dễ nhìn, đặc biệt phù hợp với những ai yêu thích phong cách vintage.
- Dễ đọc thời gian: Vì chỉ có hai sub-dials, mặt số không bị rối, dễ theo dõi chức năng chronograph.
- Tinh gọn nhưng đủ chức năng: Đáp ứng được nhu cầu cơ bản của chronograph mà không làm rối rắm mặt số.
5. Bi-Compax có phải là cách gọi đúng?
Câu trả lời là không đúng về mặt lịch sử, nhưng đúng trong cách sử dụng hiện đại.
Thuật ngữ “Bi-Compax” không xuất hiện chính thức trong bất kỳ tài liệu gốc nào từ Universal Genève.
Tuy nhiên, do cách gọi “bi-” (hai) và “tri-” (ba) quen thuộc trong tiếng Latinh, cộng đồng chơi đồng hồ đã tự phát triển cách sử dụng các thuật ngữ này để mô tả số lượng sub-dials một cách dễ hiểu.
Vì vậy, hiện nay:
- Bi-Compax = Đồng hồ chronograph có hai mặt số phụ, thường đặt tại 3 và 9 giờ.
- Tri-Compax = Đồng hồ chronograph có ba mặt số phụ, thường tại 3 – 6 – 9 giờ.
Cách dùng này không đúng về mặt thuật ngữ gốc, nhưng đã trở thành chuẩn không chính thức trong thế giới đồng hồ hiện đại.
6. Ý nghĩa của Bi-Compax là gì?
Bi-Compax không phải là một thuật ngữ kỹ thuật chính thức trong lịch sử chế tác đồng hồ, mà là một cách gọi phổ biến trong cộng đồng đam mê đồng hồ để mô tả các mẫu chronograph có hai mặt số phụ đối xứng.
Dù bắt nguồn từ sự nhầm lẫn giữa số lượng chức năng và số lượng sub-dials, Bi-Compax ngày nay đã trở thành một phần quen thuộc trong ngôn ngữ chơi đồng hồ hiện đại, và vẫn tiếp tục được sử dụng rộng rãi như một cách mô tả trực quan và dễ hiểu.
7. Những mẫu đồng hồ Bi-Compax nổi bật
Một số mẫu đồng hồ chronograph sở hữu thiết kế Bi-Compax kinh điển có thể kể đến:
- Universal Genève Nina Rindt – một biểu tượng của thập niên 60 với ba mặt số phụ, nhưng lại xuất phát từ dòng Compax.
- Longines Heritage Classic Chronograph
- Baltic Bicompax 002 – mang phong cách retro đầy cuốn hút
- Breitling Premier B01 Chronograph 42
- Zenith El Primero Bi-Compax
- Omega CK 2077 Vintage
- Tissot Telemeter 1938
- MIDO Multifort Patrimony Chronograph
- Tissot PRS 516 Automatic Chronograph
8. Vì sao Bi-Compax được yêu thích?
- Tính thẩm mỹ cân đối: Với hai mặt số phụ đặt đối xứng, Bi-Compax mang lại vẻ gọn gàng, dễ chịu cho người đeo.
- Dễ đọc, dễ dùng: Thiết kế ít phức tạp giúp người dùng dễ quan sát chức năng chronograph.
- Tinh thần cổ điển: Phong cách Bi-Compax gắn liền với lịch sử vàng son của đồng hồ cơ, đặc biệt trong thời kỳ giữa thế kỷ 20.
"Bi-Compax" là một thuật ngữ thường gặp trong thế giới đồng hồ, nhưng ý nghĩa của nó lại phụ thuộc vào góc nhìn bạn chọn. Nếu xét theo khía cạnh lịch sử, "Bi-Compax" thực chất không phải một khái niệm chính thức. Thuật ngữ "Compax" ban đầu được Universal Genève sử dụng để chỉ các mẫu đồng hồ chronograph có chức năng phức tạp, chứ không nhất thiết ám chỉ số lượng mặt số phụ (sub-dials). Tuy nhiên, theo cách dùng phổ biến ngày nay, "Bi-Compax" thường được hiểu là đồng hồ chronograph với hai mặt số phụ – thường được bố trí đối xứng ở vị trí 3 và 9 giờ. Mặc dù cách dùng này không hoàn toàn chính xác về mặt kỹ thuật, nhưng nó đã trở thành một phần quen thuộc trong ngôn ngữ của giới đam mê đồng hồ, giúp người chơi dễ dàng hình dung và mô tả nhanh chóng thiết kế mặt số của một chiếc chronograph.
Đồng hồ Bulova của nước nào? Chất lượng có tốt không?
Thương hiệu Citizen của nước nào? Đánh giá chi tiết
Review đồng hồ Citizen Eco-Drive năng lượng mặt trời
Những địa điểm thay dây đồng hồ uy tín tại TP.HCM
Trung Tâm Bảo Hành CITIZEN Chính Hãng Tại TPHCM
Đồng Hồ Tissot 1853 Automatic Và Những Điều Có Thể Bạn Chưa Biết
TVQuản trị viênQuản trị viên
Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm