Dial là gì? Lịch sử hình thành, chất liệu và thông tin trên mặt đồng hồ
Nội dung bài viết
- 1. Dial đồng hồ là gì?
- 2. Lịch sử hình thành và phát triển Dial
- 3. Chất liệu chế tác Dial
- 4. Những thông tin hiển thị trên Dial đồng hồ
- 5. Các kỹ thuật gắn kết trên mặt số Đồng hồ
- 6. Vai trò của Dial trong thiết kế đồng hồ
- 7. Những điều cần lưu ý khi chọn đồng hồ qua mặt số
- 8. Các loại Dial thường gặp hiện nay
- 9. Các mẫu đồng hồ có Dial đẹp được ưa chuộng nhất hiện nay
Trong thế giới đồng hồ đeo tay, có một bộ phận đóng vai trò vừa là “gương mặt đại diện” cho thiết kế, vừa là trung tâm hiển thị thời gian và các chức năng – đó chính là dial, hay còn gọi là mặt số đồng hồ. Với nhiều người yêu thích đồng hồ, đây là yếu tố quyết định ấn tượng đầu tiên và ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định mua hàng. Vậy dial là gì, có gì đặc biệt và vì sao nó lại quan trọng đến vậy? Hãy cùng khám phá qua bài viết sau!
1. Dial đồng hồ là gì?
Dial là thuật ngữ chuyên ngành trong đồng hồ học, dùng để chỉ mặt số – bộ phận nằm ở phía trên bộ máy, nơi hiển thị các thông tin thời gian như giờ, phút, giây cùng các chức năng phụ như lịch ngày, chronograph (bấm giờ), đồng hồ đếm ngược, GMT, tuần trăng,…
Đây chính là “giao diện chính” của đồng hồ, nơi người dùng tương tác trực tiếp để theo dõi thời gian và các chỉ số khác. Trên mặt số thường được in hoặc gắn các ký tự, cọc số (index), logo thương hiệu, cùng các chi tiết trang trí hoặc chức năng hiển thị khác.
2. Lịch sử hình thành và phát triển Dial
Dial – hay còn gọi là mặt số đồng hồ – không chỉ là nơi hiển thị thời gian mà còn là yếu tố thể hiện phong cách và đẳng cấp của một chiếc đồng hồ. Qua nhiều thập kỷ, dial đã trải qua hành trình phát triển đáng chú ý, từ đơn giản đến tinh xảo và nghệ thuật.
Ban đầu, dial thường được làm bằng kim loại cứng, thiết kế khá đơn giản với các chi tiết cơ bản như kim chỉ và cọc số. Sự chắc chắn là yếu tố ưu tiên để đảm bảo độ bền và khả năng đọc thời gian chính xác.
Khi công nghệ sản xuất phát triển, các vật liệu mới như nhựa polycarbonate, kính sapphire, hay thậm chí vàng khối, bạc Đức đã được đưa vào chế tác mặt số. Những chất liệu này không chỉ giúp dial bền hơn mà còn tạo nên bề mặt mịn, có khả năng chống trầy xước và tăng giá trị thẩm mỹ cho đồng hồ.
Đồng thời, thiết kế mặt số cũng trở nên đa dạng hơn để đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ ngày càng cao của người dùng. Từ những mẫu đồng hồ cổ điển thanh lịch đến các phiên bản hiện đại, đa chức năng, dial đã trở thành một "sân chơi sáng tạo" cho các thương hiệu đồng hồ danh tiếng.
Đặc biệt, trong thời gian gần đây, mặt số còn được cá nhân hóa theo sở thích người dùng – một xu hướng được giới sưu tầm ưa chuộng. Nhiều hãng đồng hồ cao cấp cung cấp dịch vụ thiết kế dial riêng biệt, biến chiếc đồng hồ không chỉ là công cụ xem giờ mà còn là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, mang đậm dấu ấn cá nhân.
3. Chất liệu chế tác Dial
Tùy theo phân khúc sản phẩm, mặt số đồng hồ (dial) có thể được chế tạo từ nhiều loại vật liệu khác nhau:
- Nhựa hoặc đồng thau mạ màu: Thường thấy ở đồng hồ phổ thông, dễ gia công và linh hoạt về màu sắc.
- Kim loại chống ăn mòn: Tăng độ bền và thẩm mỹ, thường sử dụng trong đồng hồ trung cấp.
- Chất liệu cao cấp như bạc khối, bạc Đức (German silver), vàng khối: Thường xuất hiện ở các dòng đồng hồ xa xỉ, đem lại vẻ sang trọng và độ bền vượt trội.
- Xà cừ, men, đá thiên nhiên: Được ứng dụng để tạo hiệu ứng ánh sáng hoặc hoa văn độc đáo, nhất là trong đồng hồ nữ hoặc đồng hồ nghệ thuật.
4. Những thông tin hiển thị trên Dial đồng hồ
Mặt số đồng hồ không chỉ đơn thuần là nơi hiển thị thời gian mà còn chứa đựng nhiều chi tiết tinh xảo và mang tính thẩm mỹ cao. Dưới đây là những thành phần quan trọng thường xuất hiện trên Dial:
4.1. Cọc số – Khung giờ
Đây là những dấu hiệu đánh dấu các mốc thời gian trên mặt số, giúp người dùng dễ dàng đọc giờ. Cọc số có thể được thiết kế theo dạng vạch đơn, số Ả Rập (1, 2, 3,...) hoặc số La Mã (I, II, III,...). Chúng có thể là linh kiện gắn nổi lên mặt số hoặc được in, vẽ trực tiếp tùy vào phong cách thiết kế của từng thương hiệu.
4.2. Kim đồng hồ (Hand)
Kim là bộ phận quan trọng giúp chỉ báo giờ, phút, giây và các chức năng khác như lịch ngày, chronograph... Tùy vào mục đích sử dụng và phong cách thiết kế, kim đồng hồ có thể được chế tác theo nhiều hình dạng:
Leaf, Breguet, Baton, Arrow, Skeleton, Alpha, Dauphine, Sword, Pencil, Mercedes, v.v.
Để tăng tính thẩm mỹ và công năng, kim thường được xử lý bằng các kỹ thuật như:
- Phủ dạ quang giúp phát sáng trong bóng tối
- Mạ vàng, nung tạo màu xanh ở nhiệt độ 270–310°C
- Chạm khắc tinh xảo hoặc đánh bóng đặc biệt tùy theo dòng sản phẩm
4.3. Mặt kính (Crystal)
Mặt kính là lớp trong suốt bảo vệ bên ngoài mặt số, ngăn bụi bẩn và tránh va đập trực tiếp vào kim cũng như các chi tiết trên Dial. Hiện nay, ba chất liệu phổ biến dùng để làm mặt kính gồm:
- Kính nhựa (mica hoặc acrylic): nhẹ, dễ đánh bóng lại
- Kính khoáng: cứng hơn kính nhựa, chịu lực tốt
- Kính sapphire: siêu cứng, chống xước vượt trội, thường thấy ở đồng hồ cao cấp
Ngoài mặt kính phẳng truyền thống, nhiều mẫu đồng hồ cao cấp còn sử dụng kính vòm để tăng tính thẩm mỹ và khả năng chịu lực. Một số còn được phủ lớp chống phản chiếu (AR – Anti-Reflection), giúp người dùng dễ dàng quan sát mặt số dưới ánh sáng mạnh.
5. Các kỹ thuật gắn kết trên mặt số Đồng hồ
Để tạo nên vẻ đẹp tinh xảo và độ hoàn thiện cao cho mặt số đồng hồ, các nhà sản xuất thường ứng dụng nhiều kỹ thuật gắn kết và xử lý bề mặt khác nhau. Mỗi phương pháp không chỉ mang lại hiệu ứng thẩm mỹ mà còn thể hiện trình độ chế tác của từng thương hiệu.
5.1. Gắn cọc số/chữ số (Applied Indices/Numerals)
Thay vì chỉ đơn giản in lên bề mặt, các cọc số hoặc ký hiệu được gia công riêng và gắn trực tiếp lên mặt số. Nhờ đó:
- Tạo hiệu ứng nổi 3D bắt mắt.
- Gia tăng chiều sâu thị giác, mang lại vẻ ngoài cao cấp và tinh tế hơn.
- Thường thấy ở các mẫu đồng hồ cao cấp hoặc mang phong cách sang trọng.
5.2. Cắt laser/CNC
Kỹ thuật cắt bằng laser hoặc máy CNC (Computer Numerical Control) được sử dụng để tạo hình chính xác các chi tiết ngay trên mặt số. Ưu điểm nổi bật:
- Mang đến độ chính xác gần như tuyệt đối.
- Tạo nên các chi tiết liền mạch, liền khối và sắc sảo.
- Đặc biệt phù hợp với các thiết kế skeleton (lộ cơ), nơi từng chi tiết đều được trau chuốt tinh xảo.
5.3. In (Printing)
Đây là phương pháp phổ biến nhất để xử lý bề mặt Dial hiện nay, với hai kỹ thuật chính:
- In tampon (Pad printing): Sử dụng khuôn in cao su để dập họa tiết hoặc ký tự lên mặt số. Thường dùng để in logo, tên thương hiệu hoặc vạch chia thời gian.
- In nổi (Embossed printing): Tạo hiệu ứng chữ nổi bằng cách dập nổi từ mặt dưới hoặc in dày nhiều lớp. Giúp tăng độ tương phản và cảm giác chân thực cho mặt số.
6. Vai trò của Dial trong thiết kế đồng hồ
Không chỉ đơn thuần là bộ phận hiển thị thời gian, dial còn đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong:
- Thẩm mỹ và nhận diện thương hiệu: Dial là nơi các thương hiệu thể hiện chất riêng qua cách bố trí, font chữ, màu sắc và họa tiết đặc trưng.
- Giá trị thủ công: Những chiếc đồng hồ có dial chế tác bằng tay, tráng men, khảm trai hoặc đánh vân Guilloché thường được xếp vào dòng cao cấp vì độ tinh xảo và cầu kỳ.
- Tính ứng dụng: Dial được thiết kế để dễ đọc, hỗ trợ nhiều chức năng và tối ưu trải nghiệm người dùng.
7. Những điều cần lưu ý khi chọn đồng hồ qua mặt số
Khi chọn mua đồng hồ dựa vào dial, bạn nên lưu ý:
- Khả năng đọc thời gian rõ ràng (tránh dial quá rối mắt nếu bạn thường xuyên dùng để xem giờ).
- Phong cách cá nhân: Lựa chọn mặt số phù hợp với gu thời trang và môi trường sử dụng.
- Chất lượng hoàn thiện: Một dial được chế tác tỉ mỉ, sắc nét là dấu hiệu của một chiếc đồng hồ chất lượng cao.
8. Các loại Dial thường gặp hiện nay
8.1. Dial Guilloche
Dial Guilloche là mặt số được trang trí bằng những họa tiết hoa văn lặp lại, được khắc bằng tay hoặc bằng máy trên bề mặt kim loại. Kỹ thuật Guilloche thường xuất hiện trên các mẫu đồng hồ cao cấp, mang đến vẻ ngoài tinh xảo, cổ điển và rất sang trọng. Những đường vân này không chỉ làm đẹp mà còn giúp mặt số bắt sáng ấn tượng hơn. Đây là biểu tượng của sự thủ công tinh tế trong chế tác đồng hồ truyền thống.
8.2. Dial Co-Signed
Dial Co-Signed là mặt số có thêm tên của nhà bán lẻ hoặc đối tác nổi tiếng bên cạnh logo thương hiệu chính. Đây là kiểu mặt số đặc biệt thường xuất hiện ở các mẫu đồng hồ vintage từ thập niên 1950–1970. Sự hiếm có và yếu tố lịch sử khiến những chiếc đồng hồ Co-Signed trở thành món đồ sưu tầm có giá trị cao. Những thương hiệu từng áp dụng kiểu dial này gồm Rolex, Patek Philippe, Longines...
8.3. Dial Open Heart
Open Heart là kiểu mặt số có phần “lộ tim” – một ô tròn hoặc cửa sổ nhỏ để lộ bánh xe cân bằng đang chuyển động. Thiết kế này giúp người đeo cảm nhận được nhịp đập của bộ máy cơ khí bên trong. Mặt số này được sử dụng phổ biến ở những thương hiệu đồng hồ Nhật Bản như: Orient, Seiko,…Đây là lựa chọn yêu thích của người mới chơi đồng hồ cơ, đặc biệt là giới trẻ.
8.4. Dial Skeleton
Dial Skeleton phô bày toàn bộ bộ máy cơ khí bằng cách cắt bỏ phần lớn chất liệu mặt số. Người dùng có thể thấy rõ từng bánh răng, đòn bẩy chuyển động bên trong. Đây là kiểu dial ấn tượng, mang đậm tính cơ khí và nghệ thuật.
8.5. Teak Dial
Teak Dial có các đường vân dọc mô phỏng thớ gỗ, thường được thấy ở dòng Omega Seamaster Aqua Terra. Kiểu mặt số này mang hơi hướng hàng hải và sự tinh tế. Tạo cảm giác nam tính và thanh lịch cho người đeo.
8.6. Dial Chronograph
Là mặt số có từ 2 đến 3 mặt phụ (sub-dial) để thực hiện chức năng bấm giờ thể thao. Kiểu dial này thường tạo cảm giác mạnh mẽ, kỹ thuật và nam tính. Thường thấy trên đồng hồ phi công, xe đua hoặc thể thao.
8.7. Dial Số Học (Arabic Numerals)
Sử dụng các chữ số Ả Rập hiện đại như 1, 2, 3… giúp dễ đọc và đơn giản hóa trải nghiệm người dùng. Thường được dùng trên cả đồng hồ truyền thống lẫn thể thao. Phù hợp với nhiều phong cách khác nhau.
8.8. Dial Số La Mã (Roman Numerals)
Loại dial này sử dụng ký tự I, II, III… để đánh dấu thời gian, tạo cảm giác cổ điển và thanh lịch. Thường xuất hiện trên đồng hồ dress watch cao cấp. Thích hợp với phong cách truyền thống và trang trọng.
8.9. Dial Bản Đồ (Map Dial)
Mặt số được in hoặc khắc họa hình ảnh bản đồ, địa lý hoặc thiên văn. Mỗi chiếc đồng hồ như một tác phẩm kể chuyện, mang phong cách cá nhân mạnh mẽ. Thường là phiên bản giới hạn dành cho người đam mê khám phá.
8.10. Dial Đồng Hồ Thông Minh
Là giao diện mặt số điện tử có thể thay đổi tùy ý trên smartwatch. Người dùng có thể chọn thiết kế hiển thị phù hợp với nhu cầu hoặc thẩm mỹ cá nhân. Mang tính cá nhân hóa cao và phục vụ đa dạng chức năng.
8.11. Dial Sơn Mài
Được chế tác thủ công bằng nhiều lớp sơn mài truyền thống, tạo nên độ bóng và chiều sâu độc đáo. Mỗi mặt số là một tác phẩm nghệ thuật độc bản. Thường xuất hiện ở đồng hồ cao cấp hoặc bản giới hạn.
8.12. Dial Tráng Men
Sử dụng kỹ thuật tráng men nung ở nhiệt độ cao để tạo lớp bề mặt bền màu, bóng đẹp. Quá trình chế tác đòi hỏi kỹ thuật cao và độ chính xác tuyệt đối. Là biểu tượng của nghệ thuật chế tác đồng hồ truyền thống châu Âu.
9. Các mẫu đồng hồ có Dial đẹp được ưa chuộng nhất hiện nay
Khi nói đến vẻ đẹp của một chiếc đồng hồ, mặt số (dial) chính là yếu tố đầu tiên thu hút ánh nhìn. Dưới đây là những thương hiệu sở hữu các mẫu đồng hồ có dial đẹp, tinh xảo và được săn đón nhiều nhất:
9.1. Rolex – Sang trọng với ngọc trai và kim cương
Rolex không chỉ nổi bật với độ chính xác và độ bền vượt trội, mà còn chinh phục giới mộ điệu với những mẫu dial được chế tác từ ngọc trai, kim cương và các loại đá quý cao cấp. Các dòng như Datejust hay Day-Date sở hữu mặt số độc đáo, tạo nên vẻ ngoài đẳng cấp và sang trọng khó có thể nhầm lẫn.
9.2. Patek Philippe – Tinh hoa nghệ thuật thủ công
Là tượng đài trong thế giới đồng hồ Thụy Sĩ, Patek Philippe nổi tiếng với những chiếc đồng hồ có mặt số tinh xảo, sử dụng chất liệu đặc biệt như gỗ mun, ngọc trai, đá quý, hay tráng men thủ công. Mỗi mặt số là một tác phẩm nghệ thuật, thể hiện tay nghề thủ công đỉnh cao và gu thẩm mỹ tinh tế.
9.3. Audemars Piguet – Cá tính và phá cách
Audemars Piguet gây ấn tượng với các thiết kế táo bạo, đặc biệt là ở dòng Royal Oak với dial họa tiết Tapisserie độc quyền. Ngoài ra, một số mẫu còn sử dụng đá quý, gỗ hoặc kim loại quý để tạo nên các dial lạ mắt, mang đến sự cá tính và đẳng cấp cho người đeo.
9.4. Omega – Tinh tế và công nghệ cao
Không chỉ nổi tiếng với các dòng đồng hồ gắn liền với NASA hay Olympic, Omega còn có những mẫu dial đẹp tinh tế như Teak dial (vân gỗ), aventurine (đá thạch anh lấp lánh) hay mặt số tráng men cao cấp. Thiết kế của Omega luôn kết hợp giữa truyền thống và công nghệ, mang lại sự sang trọng nhưng vẫn hiện đại.
Ngoài ra còn có các thương hiệu đồng hồ sử dụng Dial làm điểm nhấn chính như Orient, Seiko, Olym Pianus, Citizen, Bentley,...
Qua bài viết này, chắc hẳn bạn đã hiểu rõ dial đồng hồ là gì và tại sao mặt số lại có vai trò quan trọng trong thiết kế lẫn giá trị của một chiếc đồng hồ đeo tay. Mặt số đồng hồ (dial) không chỉ đóng vai trò hiển thị thời gian mà còn là linh hồn của toàn bộ thiết kế. Từ chất liệu, cách hoàn thiện, đến bố cục và kiểu dáng – mỗi chi tiết trên dial đều thể hiện rõ trình độ và cá tính của nhà chế tác. Vì vậy, khi lựa chọn một chiếc đồng hồ, đừng chỉ quan tâm đến thương hiệu hay bộ máy, hãy dành thời gian để ngắm nhìn và cảm nhận vẻ đẹp đến từ mặt số.
TVQuản trị viênQuản trị viên
Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm