Đồng hồ tráng men Enamel là gì? Vì sao đồng hồ tráng men Enamel lại đắt đỏ?
Nội dung bài viết
- 1. Enamel trên mặt đồng hồ là gì?
- 2. Nguồn gốc ra đời của enamel đồng hồ
- 3. Enamel gồm những trường phái nào?
- 4. Quá trình tạo ra chiếc đồng hồ tráng men Enamel
- 5. Những mẫu đồng hồ có mặt dial enamel ấn tượng
- 5.1. Piaget Joyful Sharing Translucent Enamel
- 5.2. Vacheron Constantin Métiers d’Art Explorers Grand Feu Enamel
- 5.3. Van Cleef & Arpels Lady Féerique Plique-à-jour and Colored Enamel
- 5.4. Voutilainen Starry Night Vine Cloisonné Enamel and Lacquer
- 5.5. Patek Philippe Ref. 7040/250G Flinqué Enamel
- 5.6. H. Moser & Cie. Heritage Perpetual Calendar Colored Enamel
- 5.7. Jaquet Droz Petite Heure Minute Paillonnée Enamel
- 6. Các câu hỏi thường gặp về Enamel
Được mệnh danh là biểu tượng của nghệ thuật chế tác đồng hồ đỉnh cao, những chiếc đồng hồ tráng men Enamel không chỉ thu hút bởi vẻ đẹp mê hoặc mà còn khiến giới mộ điệu choáng ngợp bởi mức giá đắt đỏ. Vậy điều gì làm nên giá trị đặc biệt của kỹ nghệ này? Tại sao mỗi mặt số Enamel lại được ví như một tác phẩm nghệ thuật không thể sao chép? Hãy cùng Tân Tân giải mã giá trị thủ công tinh xảo đằng sau những tuyệt phẩm ấy.
1. Enamel trên mặt đồng hồ là gì?
Enamel là kỹ thuật tráng men lên bề mặt kim loại, thường được ứng dụng trong chế tác đồng hồ nhằm nâng cao giá trị thẩm mỹ. Đây là một trong những kỹ nghệ tinh xảo và khó thực hiện bậc nhất, thường chỉ xuất hiện trên những mẫu đồng hồ xa xỉ với mặt dial thuộc hàng đẹp nhất thế giới.
2. Nguồn gốc ra đời của enamel đồng hồ
Lớp men Enamel cổ xưa nhất từng được tìm thấy trong kho báu của một vị vua Byzantine tại Cộng hòa Síp, có niên đại từ trước Công Nguyên. Tuy nhiên, đến thập niên 1970, kỹ thuật này gần như bị mai một. Mãi đến gần đây, một số nghệ nhân lành nghề mới bắt đầu khôi phục và phát triển lại kỹ nghệ Enamel.
Quá trình hình thành và phát triển của kỹ thuật này có thể chia theo các giai đoạn:
- Thế kỷ 13–11 TCN: các làng nghề Enamel xuất hiện, nổi bật nhất là tại thung lũng Meuse (Bỉ) và vùng Limoges (Pháp).
- Thế kỷ 17–18: tráng men Enamel đạt đến thời kỳ hưng thịnh tại Anh, Pháp và Thụy Sĩ. Các thương hiệu danh tiếng như Jaquet Droz và Vacheron Constantin tiên phong ứng dụng kỹ thuật này trong chế tác vỏ và mặt đồng hồ cao cấp.
3. Enamel gồm những trường phái nào?
Kỹ thuật tráng men Enamel gồm nhiều trường phái khác nhau, mỗi thương hiệu đồng hồ danh tiếng sẽ ứng dụng theo phong cách riêng để tạo dấu ấn đặc trưng:
- Grand Feu Enamel: là kỹ thuật tráng men bằng cách nung mặt dial ở nhiệt độ cao từ 800–1000°C. Quá trình này được thực hiện liên tục cho đến khi nghệ nhân đánh giá bằng mắt thường rằng màu sắc đã đạt độ hoàn hảo. Thành phẩm tạo ra mặt số có độ sâu, bề mặt mịn và khả năng giữ màu vượt trội theo thời gian.
- Cloisonné Enamel: là kỹ thuật tráng men sử dụng những sợi vàng cực nhỏ, chỉ khoảng 0.007mm – nhỏ hơn cả sợi tóc người. Các sợi này được kết hợp thủ công với dung dịch tạo màu bằng tay, sau đó được đặt chính xác lên mặt dial bằng kìm chuyên dụng. Dưới tác động của nhiệt, chúng cố định lại, tạo nên họa tiết có chiều sâu và đường nét sắc sảo.
- Champlevé Enamel là kỹ thuật mà nghệ nhân sẽ chạm khắc bề mặt kim loại của mặt số để tạo ra những khoang rỗng. Sau đó, các khoang này được lấp đầy bằng men và đưa vào lò nung cho đến khi màu sắc đạt được độ hoàn thiện như mong muốn.
- Pailonné Enamel: là kỹ thuật sử dụng các lá vàng mỏng được sắp xếp tỉ mỉ thành họa tiết trên mặt dial đã phủ lớp men nền. Tiếp theo, một lớp men thứ hai sẽ được tráng lên để cố định các chi tiết vàng, tạo nên hiệu ứng chiều sâu và khả năng bắt sáng đặc biệt cho mặt số.
- Flinqué Enamel: là kỹ thuật tráng một lớp men mỏng lên bề mặt kim loại đã được chạm khắc họa tiết Guilloché, sau đó đem nung ở nhiệt độ khoảng 820 độ C. Quá trình này được thực hiện liên tục cho đến khi màu men đạt độ đậm như mong muốn nhưng vẫn giữ được độ trong suốt để lộ lớp họa tiết bên dưới. Cuối cùng, mặt số sẽ được đánh bóng để tăng độ sáng và hoàn thiện.
- Grisaille Enamel: là kỹ thuật dùng hai màu men đen và trắng để tạo nên các mảng màu xám cùng hiệu ứng sáng tối nổi bật trên thiết kế mặt số.
- Plique-à-jour Enamel: là kỹ thuật phủ men lên các rãnh nhỏ mà không có lớp nền phía sau, nhằm cho phép ánh sáng xuyên qua lớp men trong suốt. Trước đó, một lớp nền tạm thời sẽ được sử dụng và loại bỏ dần bằng cách nung rồi tẩy bằng acid hoặc chà xát nhiều lần.
4. Quá trình tạo ra chiếc đồng hồ tráng men Enamel
Những chiếc đồng hồ sử dụng kỹ nghệ tráng men Enamel luôn nằm trong nhóm sản phẩm cao cấp và đắt giá bậc nhất trên thị trường. Sở hữu vẻ đẹp độc đáo, tinh xảo và độ hoàn thiện tuyệt mỹ, đồng hồ Enamel là biểu tượng của đỉnh cao chế tác thủ công. Lý do nằm ở quy trình sản xuất vô cùng phức tạp, đòi hỏi độ chính xác tuyệt đối cùng tay nghề điêu luyện từ các nghệ nhân. Cụ thể như sau:
- Chuẩn bị men: Hỗn hợp thủy tinh dạng bột được trộn với bột màu oxit kim loại, sau đó đem nung ở nhiệt độ khoảng 800 độ C để tạo thành lớp men có màu sắc rực rỡ và bền đẹp.
- Nung nhiều lần: Mỗi mặt số đồng hồ Enamel cần trải qua 15 – 20 lần nung, giúp tăng độ dày và chiều sâu cho lớp men.
- Xử lý từng chi tiết: Mỗi lần nghệ nhân muốn bổ sung chi tiết hoặc làm bóng thêm cho một gam màu, mặt số lại phải được đưa vào lò nung lại để hoàn thiện.
- Lắp đá quý thủ công: Các mảnh đá quý hoặc viên ngọc được ghép tay một cách tỉ mỉ, đòi hỏi độ chính xác cao để đảm bảo sự hài hòa trong từng chi tiết.
Quá trình tráng men Enamel đòi hỏi độ chính xác gần như tuyệt đối, bởi chỉ cần một sai sót nhỏ ở bất kỳ công đoạn nào cũng có thể khiến mặt số bị nứt, phồng, lỗ chỗ hoặc lên màu không đạt yêu cầu. Ngay từ bước pha màu, bột men phải được nghiền mịn đến mức có thể quan sát được độ tinh khiết dưới kính hiển vi. Mỗi gam màu đều cần một công thức pha chế riêng, không thể thay thế.
Vì tỷ lệ hỏng hóc rất cao – trung bình chỉ có một trong mười mặt số tráng men đạt chuẩn – nên việc chế tác một mặt số hoàn chỉnh có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tháng, đòi hỏi sự kiên nhẫn và tay nghề điêu luyện từ người nghệ nhân.
5. Những mẫu đồng hồ có mặt dial enamel ấn tượng
Dưới đây là những mẫu đồng hồ sở hữu mặt số tráng men Enamel ấn tượng, hội tụ đầy đủ tinh hoa thủ công và giá trị nghệ thuật vượt thời gian. Mỗi thiết kế là một tuyệt tác thị giác, thể hiện đẳng cấp chế tác ở tầm cao nhất:
5.1. Piaget Joyful Sharing Translucent Enamel
Piaget Joyful Sharing Translucent Enamel sở hữu mặt số được ví như một tác phẩm nghệ thuật thuần túy, khi kết hợp tinh tế giữa hai kỹ nghệ tráng men Champlevé và Paillonné. Họa tiết chanh rực rỡ cùng lá bạc hà xanh mát được tái hiện đầy sống động và tinh xảo, mang đến chiều sâu thẩm mỹ hiếm có cho chiếc đồng hồ.
5.2. Vacheron Constantin Métiers d’Art Explorers Grand Feu Enamel
Vacheron Constantin Métiers d’Art Explorers Grand Feu Enamel được chế tác bằng kỹ thuật tiểu họa kết hợp tráng men Grand Feu, tái hiện hình ảnh bản đồ hàng hải đầy chi tiết và sống động ngay trên mặt số. Thiết kế này không chỉ thể hiện trình độ thủ công bậc thầy mà còn mang đến giá trị nghệ thuật và sự độc đáo cho người sở hữu.
5.3. Van Cleef & Arpels Lady Féerique Plique-à-jour and Colored Enamel
Van Cleef & Arpels Lady Féerique Plique-à-jour and Colored Enamel là hiện thân của vẻ đẹp tinh tế và sang trọng, được thể hiện qua kỹ thuật tráng men Plique-à-jour kết hợp men màu. Hình ảnh nàng tiên đang múa dưới ánh mặt trời rực rỡ được khắc họa sống động trên mặt số, tạo nên hiệu ứng ánh sáng xuyên qua đầy mê hoặc và cuốn hút.
5.4. Voutilainen Starry Night Vine Cloisonné Enamel and Lacquer
Voutilainen Starry Night Vine Cloisonné Enamel and Lacquer được ví như phiên bản thu nhỏ của kiệt tác “Đêm đầy sao” của Van Gogh, được tái hiện sống động trên mặt số bằng kỹ thuật tráng men Cloisonné kết hợp sơn mài. Tác phẩm trở nên hoàn mỹ hơn nhờ những chi tiết chạm khắc và tạo vân Guilloché tinh xảo, mang đến chiều sâu nghệ thuật và giá trị sưu tầm đặc biệt.
5.5. Patek Philippe Ref. 7040/250G Flinqué Enamel
Patek Philippe Ref. 7040/250G Flinqué Enamel được chế tác bằng kỹ thuật Flinqué Enamel tinh xảo, với lớp men xanh lam trong suốt phủ lên nền Guilloché họa tiết tỉ mỉ. Sự kết hợp này tạo hiệu ứng ánh sáng lấp lánh cuốn hút trên mặt số, tôn lên vẻ đẹp sang trọng, thanh lịch và đậm chất đẳng cấp.
5.6. H. Moser & Cie. Heritage Perpetual Calendar Colored Enamel
H. Moser & Cie. Heritage Perpetual Calendar Colored Enamel gây ấn tượng với mặt số xanh lam đặc trưng được chế tác bằng kỹ thuật Colored Enamel, mang đến chiều sâu màu sắc tinh tế và nổi bật. Kết hợp cùng bộ vỏ vàng trắng được thiết kế thanh lịch, mẫu đồng hồ này toát lên vẻ sang trọng đậm chất cổ điển, đồng thời khẳng định đẳng cấp của nghệ thuật chế tác thủ công.
5.7. Jaquet Droz Petite Heure Minute Paillonnée Enamel
Jaquet Droz Petite Heure Minute Paillonnée Enamel được chế tác bằng kỹ thuật Paillonnée Enamel, mang đến hiệu ứng lấp lánh ấn tượng cho mặt số nhờ những lát vàng siêu mỏng được sắp xếp tỉ mỉ thành họa tiết fleur-de-lis thanh lịch. Thiết kế này không chỉ thể hiện trình độ thủ công bậc thầy mà còn tôn vinh vẻ đẹp tinh tế và đẳng cấp vượt thời gian.
Mỗi chiếc đồng hồ Enamel là một tác phẩm nghệ thuật độc bản, phản ánh gu thẩm mỹ tinh tế và phong cách sống đẳng cấp của người sở hữu.
6. Các câu hỏi thường gặp về Enamel
Bên cạnh vẻ đẹp và giá trị thủ công, kỹ nghệ tráng men Enamel cũng khiến nhiều người tò mò về độ bền và khả năng bảo quản. Dưới đây là những câu hỏi thường gặp giúp bạn hiểu rõ hơn về loại hình nghệ thuật đặc biệt này:
6.1. Lớp men enamel có dễ xước không?
Không, bởi men thủy tinh có độ cứng vượt trội và độ ổn định cao, giúp mặt số giữ được vẻ đẹp nguyên vẹn trong nhiều thập kỷ khi được bảo quản đúng cách.
6.2. Điều gì làm đồng hồ enamel đắt đỏ?
Vì toàn bộ quy trình sản xuất được thực hiện thủ công, yêu cầu tay nghề nghệ nhân cực kỳ tinh xảo cùng độ chính xác cao, trong khi tỷ lệ thành phẩm đạt chuẩn lại rất thấp.
6.3. Enamel có giữ màu bền theo thời gian?
Có. Vì màu sắc của Enamel được tạo ra từ men thủy tinh nung ở nhiệt độ cao, giúp ổn định và bền vững. Nhờ đó, lớp men không bị ảnh hưởng bởi ánh sáng hay quá trình oxy hóa, giữ nguyên vẻ rực rỡ theo thời gian.
Hy vọng qua bài viết này, Đồng Hồ Tân Tân đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nghệ thuật tráng men Enamel – một kỹ thuật chế tác đỉnh cao làm nên giá trị và vẻ đẹp vượt thời gian cho những cỗ máy thời gian xa xỉ. Nếu bạn đang tìm kiếm một chiếc đồng hồ không chỉ chính xác mà còn mang đậm dấu ấn nghệ thuật thủ công, Enamel chắc chắn là lựa chọn đáng cân nhắc.
TVQuản trị viênQuản trị viên
Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm