Đồng Hồ Máy Quartz - Câu Chuyện Hình thành, Giá Trị Lịch Sử & Ưu Nhược Điểm

Đồng hồ máy quartz là gì?

Bộ máy quartz của đồng hồ là bộ máy hoạt động dựa trên nguyên lý dao động của tinh thể thạch anh được đặt trong một điện trường do pin tạo ra. Do đó, đồng hồ máy quartz là đồng hồ sử dụng năng lượng pin để hoạt động.

Cấu tạo của bộ máy đồng hồ quartz

*Lý do bộ máy quartz chính xác hơn bộ máy cơ: trong chuyển động cơ học, năng lượng được cung cấp bởi cuộn dây đồng hồ phải được gửi qua nhiều bộ phận khác nhau làm cho năng lượng bị tiêu hao và không được bảo toàn tuyệt đối. Còn với chuyển động thạch anh, các bộ phận ít chuyển động hơn để tiêu thụ năng lượng.

Sự ra đời của đồng hồ quartz - Được phát minh bởi hãng đồng hồ Seiko

Trong thế kỷ XVI, ngành công nghiệp đồng hồ Thụy Sĩ dần trở thành ngôi nhà của những chiếc đồng hồ tốt. Tuy nhiên, giá thành của một chiếc đồng hồ vào thời điểm đó cũng không hề rẻ và có một trở ngại lớn nhất với đồng hồ Thụy Sỹ chính là độ chính xác. Vì thế, nhu cầu cho một chiếc đồng hồ giá rẻ, độ chính xác cao phù hợp với túi tiền của đa số người dân là một điều cấp thiết. Trong suốt những năm 1970 - 1980, thương hiệu đồng hồ Nhật Bản Seiko đã thành công cho ra đời những chiếc đồng hồ quartz đầu tiên với độ chính xác cao và giá thành rẻ, đã đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong ngành công nghiệp đồng hồ đeo tay.

Đồng hồ hoạt động bằng chuyển động thạch anh đã được những người phương Tây nghiên cứu phát triển từ rất lâu, nhưng công ty điện tử Nhật Bản Seiko Group chính là người đi đầu trong việc sản xuất đồng hồ quartz cho dòng đồng hồ đeo tay. Trong khoảng thời gian 10 năm nghiên cứu, phòng thí nghiệm Suwa Seikosha - đứng đầu do kỹ sư Tsuneya Nakamura, đã hoàn thiện thành công đồng hồ quartz Seiko-Quartz Astron 35SQ, được giới thiệu với công chúng ở Tokyo ngày 25/12/1969.

Seiko-Quartz Astron 35SQ - Chiếc đồng hồ máy quartz đầu tiên của hãng Seiko

Hiện tượng thạch anh tạo ra điện khi chịu áp lực và dao động khi có điện tích đi qua được nhà khoa học Pierre Curie (1859-1906) phát hiện ra và giai đoạn 1880. Những dao động này cho phép tinh thể thạch anh hoạt động như một máy tạo dao động, tương tự như chức năng bánh xe cân bằng trong những chiếc đồng hồ cơ khí.

Tinh thế thạch anh trong bộ máy đồng hồ

Làm thay đổi ngành đồng hồ truyền thống của Thụy Sĩ. Nhiều hãng đồng hồ tham gia

Sự kiện ra mắt chiếc đồng hồ Quartz Astron vào ngày 25/12/1969 của Seiko là dấu mốc đánh dấu bước tiến trong lịch sử ngành đồng hồ. Ngành đồng hồ thế giới từ tập trung vào phát triển các cỗ máy cơ khí thì giờ lại tập trung vào các yếu tố quan trọng cho một chiếc đồng hồ đó là sự chính xác và giá thành tốt.

Bằng việc dành một lượng lớn ngân sách cho nghiên cứu và phát triển đồng hồ quartz từ những năm 1964, dường như người Nhật đã đi trước người Thụy Sĩ một bước. Thậm chí nhờ dòng đồng hồ quartz, ngành công nghiệp đồng hồ Nhật Bản đã vươn lên vị trí thứ nhất toàn cầu và làm điêu đứng ngành công nghiệp sản xuất đồng hồ cơ Thụy Sĩ, vốn đã phát triển mạnh mẽ từ thế kỷ 14. 

Seiko công bố chiếc đồng hồ quartz đầu tiên trên thế giới là nguyên nhân khiến cuộc khủng hoảng thạch anh đã nổ ra. Cụ thể, thạch anh là nguyên liệu giá rẻ dùng để sản xuất đồng hồ quartz. Thời bấy giờ, người dùng đổ xô mua đồng hồ quartz với giá thành rẻ hơn, vật liệu mới hơn trong khi đồng hồ cơ có giá thành đắt đỏ. Chính vì xu hướng này đã làm điêu đứng ngành công nghiệp đồng hồ cơ Thụy Sỹ.

Công nghệ ngày càng được cải tiến, hệ thống máy móc sản xuất hàng loạt ra đời, chi phí sản xuất giảm với tốc độ chóng mặt kéo theo là giá thành sản phẩm cũng giảm nhanh chóng. Cho tới năm 1964 thì ngành đồng hồ Thụy Sỹ bắt đầu rơi vào khủng hoảng trầm trọng. Trong 10 năm từ 1973 đến 1983, hơn 65% nhân công trong số 90.000  người làm trong ngành đồng hồ Thụy Sĩ bị mất việc làm, hơn 1.000 nhà sản xuất đồng hồ bị đóng cửa. Năm 1980, SSHI (sát nhập của hai thương hiệu Omega và Tissot) không còn khả năng trả lương cho nhân viên và phải vay từ ngân hàng những khoản lớn.

Đứng trước cơn khủng hoảng của đồng hồ thạch anh (quartz) đang có xu hướng tăng thêm. Các nhà sản xuất đồng hồ Thụy Sĩ thử nhiều phương pháp nhưng tình hình vẫn không khả quan hơn. Các nhà kinh doanh và nghệ nhân đồng hồ giỏi nhất của Thụy Sĩ đã tập trung tái thiết và gầy dựng lại vị thế cho đồng hồ Thụy Sĩ, nên có đến ngày nay thương hiệu đồng hồ Thụy Sĩ vẫn giữ được vị thế hàng đầu của mình trong ngành đồng hồ. Những công ty sản xuất đồng hồ Thụy Sĩ được sát nhập lại thành những tập đoàn lớn hơn như: Swatch, Richemont, LVMH,…

Cuộc khủng hoảng thạch anh (tên gọi của biến cố lịch sử này) giờ đây là một chương nổi bật trong lịch sử lâu đời của ngành đồng hồ. “Chuyển động thạch anh Thụy Sĩ” được được chấp nhận như một nguồn năng lượng khả thi và phổ biến, đánh dấu sự xuất sắc trong lịch sử phát triển và là di sản của ngành đồng hồ.

Được thị trường đón nhận. Ưu điểm & nhược điểm

Sau khi đồng hồ quartz ra đời, nó đã thay đổi cả ngành công nghiệp đồng hồ đeo tay và được đông đảo mọi người đón nhận. Một chiếc đồng hồ quartz chính xác giá cả phải chăng là một yếu tố hàng đầu cho đa số mọi người vào thời điểm đó. Dĩ nhiên, để nhận được sự yêu thích của mọi người thì bản thân nó phải có nhiều ưu điểm nổi bật.

Đồng hồ quartz đã tạo nên dấu ấn đặc biệt của riêng mình trong ngành đồng hồ

Ưu điểm

• Độ chính xác vượt trội: đồng hồ quartz hoạt động dựa trên nguyên lý dao động của tinh thể thạch anh giữa điện trường và cấu tạo ít bộ phận nên đồng hồ máy quartz có độ chính xác cao vượt trội.
• Giá rẻ hơn: do cấu tạo ít bộ phận hơn và kỹ thuật chế tác ít phức tạp nên cơ cấu chi phí của đồng hồ quartz thấp. Do đó đồng hồ quartz có nhiều mẫu mã đa dạng với giá thành rẻ.
• Dễ dàng sửa chữa và bảo trì: nhờ vào cấu tạo đơn giản nên đồng hồ quartz dễ sửa chữa và bảo trì.
• Bền và dễ sử dụng: do cấu tạo đơn giản nên đồng hồ quartz ít phát sinh hư hỏng giúp đồng hồ hoạt động tốt và bền.
• Kích thước (độ mỏng): do cấu tạo tối ưu nên đồng hồ quartz có thể được chế tác với kích thước mỏng hơn đồng hồ cơ. Tạo ra nhiều mẫu mã thời trang đáp ứng các nhu cầu thẩm mỹ của người dùng.
• Kim chuyển động theo tích tắc, không được mượt mà như đồng hồ cơ.

Nhược điểm

• Cần thay pin định kỳ: đồng hồ cần được thay pin khi hết năng lượng. Ngoài ra pin để lâu trong đồng hồ sẽ bị rỉ sét và chảy dịch ảnh hưởng đến bộ máy đồng hồ.

Đồng hồ quartz cần được thay pin định kỳ khi sắp hết năng lượng

• Không mang giá trị cao: trên thị trường đồng hồ, đồng hồ cơ có định vị cao cấp hơn các loại đồng hồ máy quartz.
• Bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ và áp suất: dao động của tinh thể thạch anh thay đổi ở nhiệt độ và áp suất khác nhau. Do đó độ chính xác của đồng hồ quartz bị ảnh hưởng khi môi trường thay đổi nhiệt độ và áp suất.
• Pin thải ra của đồng hồ quartz có tác động ảnh hưởng đến môi trường.

Giải pháp thay thế với mục tiêu bảo vệ môi trường

Một trong những bài toán nan giải của đồng hồ quartz là sự ảnh hưởng đến môi trường của pin sau khi sử dụng. Tuy nhiên hiện nay, hãng đồng hồ Citizen đã tạo ra công nghệ Eco-Drive độc quyền thân thiện với môi trường hơn thông qua cấu tạo và nguyên lý hoạt động xanh.